Czy od jakiegoś czasu odczuwasz ciągły stan przemęczenia, smutku, nie cieszą Cię codzienne aktywności? Stan obniżonego nastroju jest powszechny zwłaszcza w miesiącach jesiennych i zimowych, gdy brakuje nam słońca. Lecz jeśli przygnębienie utrzymuje się więcej niż 2 tygodnie i utrudnia Ci aktywności dnia codziennego, nie należy tego bagatelizować. To co czujesz, nie oznacza, że jesteś leniwy! Im szybciej zdecydujesz się sobie pomóc, tym szybciej wróci dawna radość z życia.
Depresja jest chorobą częstą, cierpi na nią ok. 10% populacji na całym świecie. To nie tylko problem cierpiących na to schorzenie osób, ale także problem całego społeczeństwa. Należy mieć świadomość, jak duże ekonomiczne i społeczne koszta się za nią kryją: konsekwencje rodzinne, obniżona wydajność pracy, absencja, opieka lekarska, wzrost ryzyka uzależnienia od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych.
Czy wiesz, że:
- Jedna na pięć dorosłych osób cierpiała w swoim życiu na depresję
- Każdego dnia 40% osób zwracających się po pomoc do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej ma objawy związane z jakąś formą depresji
- Każdy może zachorować na depresję, ale częściej dotyczy ona kobiet
- Choroba najczęściej dotyka osoby pomiędzy 35 a 50 rokiem życia lub w wieku podeszłym, natomiast najnowsze badania wskazują, że coraz częściej zaczynają z jej powodu cierpieć osoby młode, które dopiero wchodzą w dorosłe życie.
Depresja jest zaburzeniem funkcjonowania naszego umysłu i mózgu. Jest problemem medycznym. Rolą specjalistów (lekarzy i psychologów) jest pomóc osobom na nią cierpiącym w powrocie do zdrowia.
Psychiczne objawy depresji:
- dominujący smutek,
- poczucie beznadziejności,
- spadek zainteresowań,
- anhedonia (niemożność odczuwania przyjemności),
- wahania samopoczucia w ciągu dnia (najczęściej gorsze samopoczucie w godzinach porannych i względna poprawa nastroju w godzinach wieczornych).
- brak energii,
- niepokój,
- płaczliwość,
- drażliwość,
- negatywna interpretacja wszelkich zdarzeń,
- negatywna samoocena,
- negatywna ocena przyszłości,
- myśli lub próby samobójcze.
Fizyczne objawy depresji:
- zaburzenia snu – bezsenność, trudności w zasypianiu, wybudzanie się lub występująca głownie u osób młodych nadmierna senność,
- spowolnienie psychoruchowe,
- spadek libido,
- dolegliwości bólowe: bóle głowy, mięśni, ból w klatce piersiowej,
- męczliwość,
- spadek lub wzrost apetytu i wagi,
- zaparcia,
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- suchość w ustach,
- szum w uszach,
- somatyczne objawy lęku: duszności, uczucie dławienia, pocenie się, biegunka, zawroty głowy.
Omawiając fizyczne objawy depresji warto podkreślić, że część osób cierpiących z powodu tej choroby wykazuje mniej typowy jej obraz z dominującymi objawami somatycznymi (tzw. depresja maskowana), co zwykle utrudnia postawienie trafnej diagnozy.
U pewnej części osób depresja może mieć podłoże dziedziczno-rodzinne, ale najczęściej na przyczyny składają się czynniki związane ze stresem: trudne wydarzenia życiowe, traumy, ciągłe napięcie emocjonalne. Depresja odbiera nadzieję, energię i ochotę do zrobienia tego wszystkiego co ma poprawić nasze samopoczucie. Przezwyciężenie tej choroby nie jest łatwe ale nie jest niemożliwe. Mimo, że trudno tego dokonać samą siłą woli, nadal masz pewien wpływ na swoje samopoczucie. Nawet jeśli depresja jest przewlekła i uporczywa. Może myślisz, że jeszcze “jakoś” funkcjonujesz, ale pamiętaj to nie oznacza, że nie potrzebujesz pomocy. Nieleczona depresja pogłębia się. Im wcześniej podejmiesz leczenie, tym większe masz szanse na trwałą poprawę i niedopuszczenie do ewentualnych nawrotów. Zgłoś się do lekarza psychiatry.
Jeżeli zdecydujesz się zasięgnąć pomocy specjalisty oto kilka wskazówek jak możesz przygotować się na spotkanie:
- Przygotuj swoją historię zdrowotną : dokumentacja medyczna, inne zdrowotne obciążenia, nazwy stosowanych leków, terapie, nawyki, obciążenia rodzinne itp.
- Lekarz może poprosić Cię o opisanie Twojego stanu (emocje, dolegliwości, co sprawia największy dyskomfort, funkcjonowanie w okresie poprzedzającym depresję, mogą paść pytania o sen, koncentrację, seks).
- Lekarz nie jest w stanie zadać wszystkich pytań dotyczących Twojego życia, musisz mu w tym pomóc, nie ma spraw bagatelnych, powiedz o wszystkim co może wiązać się ze stresem lub niepokojem: sytuacja rodzinna, sprawy dzieci, sytuacja prawna, sytuacja finansowa, funkcjonowanie w miejscu pracy/zamieszkania.
- Pamiętaj o co chcesz zapytać swojego lekarza, możesz zaplanować i zapisać pytania, które chcesz zadać.
Przydatne informacje na temat leków przeciwdepresyjnych:
- Leki przeciwdepresyjne nie są uzależniające
- W przypadku braku poprawy w ciągu 4 tygodni można rozważyć zmianę leku.
- Minimalny okres kontynuacji leczenia przeciwdepresyjnego to 6 miesięcy. (Nieprzestrzeganie tego zalecenia wiąże się z narażeniem pacjenta na ponad dwukrotnie zwiększone ryzyko nawrotu objawów).
Metody poza farmakoterapią, które pomagają w walce z depresją:
- Dbaj o relacje (utrzymuj kontakty towarzyskie nawet gdy masz wrażenie, że za nimi nie przepadasz).
- Trzymaj stres na wodzy.
- Korzystaj ze słońca w ciągu dnia.
- Regularnie ćwicz. Najlepsze metody to pływanie, joga, taniec, spacer. Ważna jest systematyczność, a nie zmęczenie: nawet 10 minutowy spacer poprawi Ci nastrój.
- Planuj 8 godzin snu.
- Ćwicz relaksację.
- Jedz zdrowo: unikaj cukru i słodyczy, uzupełniaj w diecie witaminy z grupy B oraz kwasy omega-3, witaminę D.
Opracowanie: Kamila Rejmer, Maciej Moskwa